''Με χωρίς, αλλά και με …'': Το ελαφρό τραγούδι (μέρος 2ο)

Γρηγόρης Κωνσταντινίδης ► (Φιλιππούπολη 1893 - Αθήνα 1979)

Λαμπρός πιανίστας (μαθητής του Ιγν. Παντερέφσκυ) και διακεκριμένος συνθέτης της προπολεμικής ελαφράς μουσικής (μέλος της ΕΕΜ). Αριστούχος απόφοιτος τόσο της Ανωτάτης Εμπορικής Αθηνών όσο και του Ωδείου της Γενεύης (πιάνο-σύνθεση). Το 1914 ήταν καθηγητής μουσικής στο Εμπορικό Λύκειο και μάλιστα συνόδευσε τον Γ. Χατζηλουκά σε ρεσιτάλ στη Λευκωσία.

Πρωτοεμφανίστηκε ως συνθέτης με την οπερέτα "Γάμος στο Μενίδι" (Θίασος Ιω. Πρινέα, που ήταν και ο μόνιμος "λιμπρετίστας" του, 1923). Έκτοτε έγραψε μουσική για περίπου 75 έργα (οπερέτες, επιθεωρήσεις, μουσικές κωμωδίες) για τους κυριότερους αθηναϊκούς θιάσους: "Πρινέα", "Γονίδη", "Μακέδου", κ.λπ. στα Θέατρα: "Κοτοπούλη", "Σαμαρτζή" και "Περοκέ" (τα 2 τελευταία εγκαινιάστηκαν μάλιστα με δικά του έργα!).

Μερικές από τις γνωστότερες σκηνικές δημιουργίες του:

«Η Κυρία με τας καμελίας»,

«Γυναίκας ψεύτικα φιλιά»,

«Το ρομάντζο ενός αλήτη»,

"Κέτσεν Σίμμυ" (Πρινέας),

"Η Γυναίκα μου" (Πρινέας),

"Πρωτευουσιάνα" (1924),

η περίφημη οπερέτα "Κατεργάρα" (1931),

"Μπομπονιέρα",

η σειρά "Μπαλαρίνες" (οι περισσότερες παιγμένες στο "Θέατρο Κοτοπούλη"),

η "Mπαλαρίνα 1927" σε στίχους Αιμ. Δραγάτση),

"Η Τετραπέρατη" (1932),

"Ο Ποδόγυρος" (1933),

«Η Τσαχπίνα» (1933),

"Το μπουμπούκι" (1934),

«Η σερενάτα» (1934),

«Ντόπιο φρούτο» (1934),

"Ζούγκλα" (1935),

"Η Βασίλισσα" (1936), κ.λπ.

Παραθέτουμε ορισμένα από τα δημοφιλέστατα τραγούδια του:

*«Ρετσίνα μου αγνή» (1934) και

«Έγινα μπεκρής» («πρώτος διδάξας» ο Ορέστης Μακρής),

«Αχ! Μαρί!» («πρώτη διδάξασα» η Ζαζά Μπριλλάντη),

«Κουράστηκα να σ' αγαπώ» (1936, Λουίζα Ποζέλλι),

«Αχ, αν ήξεραν γιατί πίνω»,

«Γι' αυτό μεθώ», (1932),

«Μην πιστέψεις τη γυναίκα είναι ψέμμα» (1932, Σωτηρία Ιατρίδου),

«Ο έρως χρόνια δεν κοιτά»,

«Τί γυναίκα είσαι συ» (1935),

«Ξύπνα, ξύπνα»,

«Στην Αραπιά»,

«Να γιατί πίνω και μεθώ» («πρώτος διδάξας» ο Δημ. Μυράτ πατήρ!),

«Γυναίκας ψεύτικα φιλιά» (Σωτηρία Ιατρίδου),

«Μια γυναίκα πέρασε» (1933, Σοφία Βέμπο),

«Κρέμεται»,

«Η συνήθεια»,

«Γιατί να πεις πως μ' αγαπάς» (1933),

«Καμμιά δε θ' αγαπήσω σαν και σένα» (1937),

«Το κλειδί»,

«Αντίο, αντίο»,

«Πες μου τί θες»,

«Τσιγγάνικα μάτια»,

«Πίνω και δεν με μέλει»,

«Αν σε χάσω, τί θα γίνω»,

«Η διαθήκη του μπεκρή»,

«Θα με θυμηθείς»,

«Πες μου γιατί»,

«Σερενάτα στην άπιστη»,

«Το εισπρακτοράκι»,

«Το κόκκινο μαντήλι»,

«Τα κοντά φουστανάκια»,

«Μάτια μου πάψτε να κλαίτε»,

«Καλέ πατώνεις;»,

«O άνδρας έχει κάτι»,

«Η Αθηναία»,

«Η πρώτη βραδιά»,

«Κέρνα» («Καρναβάλι στο φεγγάρι»),

«Αχ σουλτάνα μου»,

«Κοσμογονία»,

«Μεσ΄τα μάγια τ’ Απρίλη»,

«Γειτόνισσα»,

«Το σχολείο της μαγκιάς»,

«Η ζωή είναι ένα καρναβάλι»,

«Μ’ αγαπούσες»,

«Διαβόλου κάλτσα» («Τσα-τσα», 1947),

«Σαν εκείνη τη βραδιά» (καντάδα),

«Μελαχροινούλα,

«Κι αν θελήσεις να ξεχάσεις», κ.λπ.

Εξέδωσε επίσης "Συλλογή Δημοτικών Τραγουδιών". Έργα του κατά καιρούς μεταδόθηκαν (εκτός Ελλάδος) και από τους Ραδιοσταθμούς Ελβετίας, Σουηδίας, Πορτογαλίας. Διακρίθηκε με βραβείο και με αργυρό Μετάλλιο του Ωδείου της Γενεύης. Από το 1924 διατηρούσε τον γνωστό Εκδοτικό Μουσικό Οίκο στη Στοά Αρσακείου. Ο Γρ. Κωνσταντινίδης, αν και συχνά υπέκυπτε άκριτα στον μουσικό "συρμό", υπήρξε βαθιά καλλιεργημένος μουσικός και γενικά, καλλιτέχνης με ταλέντο και πληθωρικές δυνατότητες (που δυστυχώς λόγω συνθηκών δεν κατάφεραν να αναπτυχθούν σε όλο το εύρος τους). Για να πιστοποιηθεί η μαστοριά του, αρκεί μια και μόνη ματιά σε οποιαδήποτε παρτιτούρα του...

Γρ. Κωνσταντινίδη : ‘’ Δεν σε χορταίνω ‘’ Εξώφυλλο

Γρ. Κωνσταντινίδη : ‘’ Όλα περνούν στον κόσμ’ αυτό ‘’

Εξώφυλλο

Ιωσήφ Ριτσιάρδης ► (Κέρκυρα 1896 - 1979)

Διακεκριμένος μαέστρος, πιανίστας και συνθέτης του ελαφρού μουσικού θεάτρου. Σε ηλικία 6 ετών πήρε τα πρώτα μαθήματα πιάνου και αρμονίας από τον Αλεξ. Γκρέκ. Αργότερα τελειοποιήθηκε στο Μόναχο, αφού προηγουμένως έκανε τις προκαταρκτικές σπουδές στο Κίεβο (1912). Πρώτη εμφάνιση: με μικρό ιταλικό θίασο όπερας στο Βόλο. Μετά τον Βαλκανικό πόλεμο, με τον ίδιο θίασο σε Σμύρνη και Κων/πολη. Κατόπιν, περιοδεία στη Ρωσία, με τον ίδιο θίασο ενισχυμένο (1914-19). Με τον θίασο Αφεντάκη, στην Πόλη (1919). Αργότερα, με γερμανικό θίασο στο Μόναχο, όπου εργάστηκε ως βοηθός δ/ντή ορχήστρας οπερέτας. Στη συνέχεια συνεργάζεται με τον Ι. Παπαϊωάννου και ανεβάζει την πρώτη του οπερέτα "Βασίλισσα του Φοξ-Τροτ", με τους Μελπ. Κολυβά - Ζ. Μπριλλάντη - Σπ. Μηλιάδη - Μ. Θωμάκο (1922).

Έγραψε συνολικά περί τις 50 οπερέτες, όπως: "Όνειρο Αποκριάτικης Νύχτας" (ή "Αποκριάτικο Όνειρο"), "Πριγκίπισσα της Ταβέρνας", "Αρλεκίνος" (1927), «Φρύνη η εταίρα", «Η Δούκισσα των Αθηνών" (σε λιμπρέτο του Σπ. Ποταμιάνου), «Η Κλο-κλο», «Μοντέρνα Αφροδίτη» (ή «Αχ Αφροδίτη μ’ έκαψες» ή «Είμαι δική σου»). Τον Μάιο του 1937 παίχτηκε υπό τη διεύθυνσή του και στο Θέατρο «Αττικόν» της Κομοτηνής, από τον Θίασο της γυναίκας του Ολ. Καντιώτη-Ριτσιάρδη), «Η Γαλάζια Νύφη», «Γιάννηδες» (στρατιωτική οπερέτα), «Γυναίκα διάβολος» (ή «Διαβολογυναίκα»), «Το κόλπο της πεθεράς» (και οι 3 προηγούμενες σε λιμπρέτο Μ. Φιλιππίδη), "Έρως με δόσεις", «Η πόρτα του Παραδείσου», "Αι δύο ορφαναί" (σε κείμενο --διασκευή από το γαλλικό-- Ζάχου Θάνου), «Το συντριβάνι», «Ένα όνειρο του Χασίς», «Η λευκή σκλάβα» ή «Η Νεράιδα του Νείλου» (οι 2 τελευταίες με Καρακάση, Σύλβιο και Ν. Λώρη --βλ. Μπριλλάντη Ζαζά), «Η Δις Σορολόπ», «Η Δούκισσα των Αθηνών», «Η Φρύνη» (ή «Φρύνη η εταίρα»), «Μελίνα» (ή «Το Ρομάντζο μιας γυναίκας»), «Οι 3 ερασταί της Πλάκας των Αθηνών» (παίχτηκε και στο Θέατρο «Κρόνιον» των Σερρών), «Το τραγούδι της ευτυχίας», κ.λπ. Επίσης, 25 μουσικές κωμωδίες: "Μ’ αγαπά δεν μ’ αγαπά" (κείμενο Δ. Γιαννουκάκη), "Ο διάβολος είναι γυναίκα" (Δ. Γιαννουκάκη), "O καρδιοκλέφτης" (Π. Παπαδούκα), κ.λπ. Έγραψε μουσικές ηθογραφίες, όπως: «Ακρογιάλι της αγάπης» 1940, «Το παιδί της τύχης» 1940, κ.λπ. καθώς και 30 επιθεωρήσεις, όπως: "Γεια σου Σαλονίκη» 1933", «Έρως εις το Στρατοδικείον», "Θεσσαλονίκη-Αθήνα", "Το Συντριβάνι", "Ο Πύργος της Βαβέλ", "Kούκλα", "Οι Μαυραγορίτες των Αθηνών", «Η πόρτα του Παραδείσου» (1939), «Η Ωραία της Σταμπούλ» (1940), «3 Σωματοφύλακες», «Τα εκατομμύρια χορεύουν» (1942), "Μπουμπούκι", "Ελληνικές νότες", «Βίρα τις άγκυρες» (1950), κ.λπ. Το 1939 έγραψε τη μουσική της ταινίας «Αγνούλα» και επανήλθε τη δεκαετία του 1950 με τις ταινίες: «Ο δρόμος με τις ακακίες» (1954) και «Τσιγγάνικο αίμα» (1956). Επίσης, το έργο του «Η Μελίνα» (ή «Το Ρομάντζο της γυναίκας») γυρίστηκε ταινία στην Αίγυπτο με Έλληνες ηθοποιούς.

Τα ελαφρά του τραγούδια (που τραγουδήθηκαν κι έγιναν επιτυχίες από τις: Κ. Νικολαΐδου, Σ. Βέμπο, Ρ. Βλαχοπούλου, τον Κ. Μανιατάκη, κ.ά.) φτάνουν τα 200. Πολλά έγιναν επιτυχίες και στο εξωτερικό, όπου εκτελέστηκαν από γνωστούς τραγουδιστές (Γκρεγκόρ, κ.ά.). Συνεργάστηκε με Θιάσους (κυρίως της γυναίκας του) αλλά και των Αρντάτωφ, Μηλιάδη, Σαμαρτζή, Φιλιππίδη, Κοφινιώτη, κ.ά. Ήταν επίσης συνεργάτης του ΕΙΡ και του ΡΣ Ενόπλων Δυνάμεων (στον οποίο πρώτος έκανε έναρξη). Μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και της ΕΕΜ. Είχε αξιόλογη μουσική παιδεία και ήταν φημισμένος ενορχηστρωτής. Αξιοποίησε αυθεντικά στοιχεία δημοτικής μουσικής κι αυτό φαίνεται καθαρά στα τραγούδια του: "Δίχως Γιάννο δεν θα γειάνω" (1947), "Η Θυμιούλα η μαυρομάτα" (1948), "Χωριό μου, χωριουδάκι μου", "Τριανταφυλλιά", κ.λπ. Επίσης, μεταχειρίστηκε στοιχεία από το ρεμπέτικο, όπως δείχνουν τα: "Ταμπακιέρα" (1950), "Παλιοζωή, παλιόκοσμε και παλιοκοινωνία", κ.λπ. (Για το περίφημο τραγούδι "Ταμπακιέρα", σε στίχους Μ. Τραϊφόρου, υπάρχει ισχυρισμός του Γ. Μητσάκη ότι αυτός το έγραψε). Στα ελαφρά τραγούδια του Ριτσιάρδη περιλαμβάνονται και άλλες μεγάλες επιτυχίες, όπως: "Κορίτσι μου για σένα πολεμώ", "Στην Ακρογιαλιά", "Χειμώνας", "Περνώ κάθε βράδυ" ("Σφυρίζω...σφυρίζω", 1942), Ελληνοπούλα" (1943), "Θα τελειώσει ο πόλεμος", "Νάταν, Θε μου, να μην έφευγα ξανά", "Θα βρω καινούργια αγάπη" (1947), «Μ’ αγαπά, δε μ’ αγαπά» (1947), «Μη με ζηλεύεις» (1947), "Βρήκα μιαν άλλη που έχει τ’ όνομά σου", "Άντε στο καλό κι η Παναγιά μαζί σου", «Ροδίτισσα» (1948), "Πάνε τόσα χρόνια", «Γλυκό μου κορίτσι» (1948), "Δυο μαύρα μάτια με γελάσανε", "Μια καρδιά που κτυπά", «Όπου κι αν πάμε», "Σαράντα χρόνια", «Κάτι άλλαξε» (1950), "Μ’ έκαψες", «Μην κλαις μουτσάτσα, μην κλαις» (1952), "Αγάπη μου", "Σ’ α-γαπώ, μη μου λες να σε ξεχάσω", "Μάγια μού ’χεις κάνει μάγια", «Ας τα ξεχάσουμε πια όλα τα παλιά», κ.λπ. Έκλεισε την καριέρα του, ως ενορχηστρωτής και μαέστρος της Columbia his Master's Voice.

Ο Ιωσήφ Ριτσιάρδης

Ι. Ριτσιάρδη: "Πάντα σε θυμάμαι"

Εξώφυλλο

Ι. Ριτσιάρδη: "Πάντα σε θυμάμαι"
Παρτιτούρα

Κώστας Γιαννίδης ► (Σμύρνη 1903 - Αθήνα 1984)

Από τις πιο διακεκριμένες προσωπικότητες της Ελλ. Μουσικής του 20ού αι. (τόσο της "κλασικής" όσο και της "ελαφράς", στην οποία διέπρεψε με το ψευδώνυμο "Κώστας Γιαννίδης"). Ήταν συνθέτης, πιανίστας και μαέστρος. Γόνος εύπορης οικογένειας (με καταγωγή από τη Ζαγορά Πηλίου) ήρθε από πολύ μικρός σε επαφή με τη μουσική και πήρε τα πρώτα μαθήματα πιάνου και αρμονίας στη Σμύρνη από τον Δημοσθένη Μιλανάκη. Τις παραμονές της Μεγάλης Καταστροφής του 1922 κατέφυγε με περιπετειώδεις συνθήκες στη Γερμανία και επί δεκαετία σπούδασε μουσική, αρχικά στη Δρέσδη με τον Γ.Γ. Μράσζεκ και μετά στο Βερολίνο (στην Ανώτατη Μουσική Ακαδημία και στο Ωδείο "Στερν") μαθητεύοντας στους: Καρλ Ραίσλερ (πιάνο), Πάουλ Γιουόν (ανώτερα θεωρητικά και σύνθεση), Καρλ Έρενμπεργκ (διεύθυνση ορχ.) και Κουρτ Βάιλ (ενορχήστρωση). Στο Βερολίνο συνδέεται φιλικά με τον Ν. Σκαλκώτα, ενώ αναγκάζεται για λόγους βιοπορισμού να παίζει πιάνο σε καμπαρέ, θέατρα, "ντάνσιγκ", κινηματογράφους (εποχή "βωβού") και ραδιόφωνο. Πρωτοεμφανίζεται ως συνθέτης στο Θέατρο του Στράλσουντ (Βορεια Γερμανία) με την οπερέτα "Το μικρόβιο της αγάπης" (1927). Το φθινόπωρο του 1931 φεύγει από τη Γερμανία και εγκαθίσταται στην Αθήνα, όπου επί 30 ολόκληρα χρόνια εργάζεται για λόγους βιοποριστικούς στο μουσικό θέατρο και γενικά, στον ελαφρό χώρο (παίρνοντας το ψευδώνυμο "Κώστας Γιαννίδης", για να μην συγχέεται με τον συνθέτη Γρηγόρη Κωνσταντινίδη, που ήδη είχε καθιερωθεί στον ίδιο χώρο). Το 1962 αποσύρθηκε οριστικά από τον ελαφρό χώρο και ασχολήθηκε με το κλασικό του έργο που, βασισμένο στο δημοτικό τραγούδι, εμπλούτισε την Εθνική Σχολή με σελίδες αριστουργηματικής σαφήνειας και ομορφιάς. Το 1984 έσβησε σεμνά και αθόρυβα, όπως ακριβώς είχε ζήσει. Σήμερα, εκτιμώντας συνολικά τη "διχασμένη" του δημιουργία, ανακαλύπτουμε έναν συνθέτη πρώτου μεγέθους. Τόσο ως "Κώστας Γιαννίδης" (με τις 50 οπερέτες, τις πολυάριθμες επιθεωρήσεις, τα διεθνή βραβεία ελαφρού τραγουδιού και τα αμέτρητα πανελλήνια "σουξέ") όσο και ως Γιάννης Κωνσταντινίδης εμφανίζεται παντού και πάντοτε απόλυτος κυρίαρχος των εκφραστικών μέσων που μεταχειρίστηκε. Ιδιαίτερα στις κλασικές του συνθέσεις (που δυστυχώς είναι ολιγάριθμες) μας αποκαλύπτεται ένας καλλιτέχνης σπάνιας ευαισθησίας και κατάρτισης, προικισμένος με αστείρευτη μελωδικότητα, με αρμονική τελειότητα και ενορχηστρωτική σοφία.

Ως "Γιαννίδης", ο Κωνσταντινίδης έγραψε πλήθος έργων ελαφράς μουσικής, 100 τραγούδια, επιθεωρήσεις, οπερέτες, κ.λπ., παίρνοντας βραβεία σε Διαγωνισμούς Μεσογειακού τραγουδιού Βαρκελώνης (Α' βραβείο 1960, για το "Ξύπνα αγάπη μου" που ερμήνευσε η Νάνα Μούσχουρη και Γ' βραβείο 1961 για το "Τα δυό σου γκρίζα ματάκια" που ερμήνευσε η Άντζελα Ζήλεια). Το 1962 τιμήθηκε με το Α' βραβείο στο Α' Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού Θεσ/νίκης για τις "Αλυσίδες", που ερμήνευσε η Καίτη Μπελίντα. Εκτός από τις ελαφρές συνθέσεις του επιθεωρησιακού είδους, ο Γιαννίδης έχει να παρουσιάσει και ανάλογες επιτυχίες στο μουσικό θέατρο. Οι οπερέτες του: "Κουμπάρα" (1932), "Έτσι είναι η Ζωή" (λιμπρέτο Δ. Ευαγγελίδη), "Κορίτσια της Παντρειάς" (λιμπρέτο Δ. Ευαγγελίδη - Αλ. Σακελλάριου), «Ρεπορτάζ» (λιμπρέτο Δ. Γιαννουκάκη), κ.ο.κ., έμειναν ονομαστές στο ρεπερτόριο του είδους. Συνέθεσε επίσης και μουσικές κωμωδίες-επιθεωρήσεις, όπως: "Αλεπού", "Παναθήναια 1940", "Κολοκυθιά" (του Δ. Γιαννουκάκη, 1933), "Κεραμίδα", "Μασκώτ", "Κοκέττα", "Σιλουέττα" (1938), "Απεργία" (1936), "Περιπέτειες στην επαρχία" (των Αλ. Σακελλάριου-Χρ. Γιαννακόπουλου), "Αλήθειες και ψευτιές" (Δ. Γιαννουκάκη), «Ζήτω ο Ρωμηός» (Μ. Τραϊφόρου, 1947), κ.λπ. Ήταν επίσης ο δημιουργός της Ορχήστρας Ελαφράς Μουσικής της ΕΡΤ. Στο δε διάστημα 1952-1959 διετέλεσε διευθυντής του Ραδιοφωνικού Σταθμού Ενόπλων Δυνάμεων. Παράλληλα, έγραψε και σοβαρή θεατρική μουσική, όπως για τον «Χορό των λωποδυτών» του Ανούιγ (Εθνικό Θέατρο, 1951), κ.λπ. Τα δημοφιλέστερα ελαφρά τραγούδια του: "Καλό σου ταξίδι" (1947), "Συγγνώμη σου ζητώ, συγχώρεσέ με" (1937), "Κάποιο μυστικό" (1938), «Ήταν όνειρο» (1940), "Γιατί, γιατί, γιατί;", "Θάρθω μια νύχτα με φεγγάρι", "Λίγα λουλούδια αν θέλεις στείλε μου", «Πες μου πότε» (1947), "Πόσο λυπάμαι", "Λες και ήταν χτες", "Σπιτάκι μου παληό", "Σαν κι απόψε", "Τί σου λένε τα λουλούδια" (1947), "Ερι-Ερήνη", "Μην περιμένεις", "Το τραγούδι της Μαρίνας", "Λες και δεν είν' αλήθεια", "Όταν γυρίζουν τα χελιδόνια", "Τα δικά σου τα μάτια", "Μια φορά μονάχα ζούμε" (1947), "Πάμε σαν άλλοτε", "Ο νονός", «Για σένα μονάχα για σένα», "Ρούμπα και αρλούμπα", "Mετά τον Βορονώφ", «Εκείνοι που δεν κλάψανε», "Εορτολόγιον" (και τα 4 γραμμένα για επιθεωρησιακά νούμερα του Πέτρου Κυριακού), "Ποτέ δεν θα στο πω", "Πόσο λυπάμαι τα χρόνια που πήγαν χαμένα", "Απόψε σε θυμάμαι" (1938), «Βαρκαρόλα», «Δώσ’ μου δυο φιλιά», «Ποτέ σου δε μ’ αγάπησες», «Δεν φταις εσύ», "Ειν’ όλα ψεύτικα", "Παίξε, τσιγγάνε", "Ξέχασέ με" (1933), «Δεν το ξανακάνω», "To φιλί δεν είναι κρίμα", "Χθες το βράδυ ονειρεύτηκα", "Κοιμήσου", "Όλο μου λες πως πια δε μ' αγαπάς", "Μη φύγεις", "Πέρσι τέτοιο καιρό", "Ας σταματήσουμε ως εδώ", «Θα σε πάρω, θα με πάρεις», "Σαν δεν αγαπάς" (1938), "Ζητώ να σε ξεχάσω", "Σ' αγαπώ" (1938), "Τα νέα της Αλεξάνδρας", "Ο Γιάννος κι η Παγώνα" (1938), "Του Γιάννου η φλογέρα", "Εσύ για μένα κι εγώ για σένα", "Mια γυναίκα", "Έτσι είν' η ζωή μωρό μου", "Ο κουμπάρος κι η κουμπάρα", κ.λπ. Έγραψε επίσης μουσική για 7 ταινίες, μεταξύ των οποίων: «Προσφυγοπούλα» (1938), "Τελευταία αποστολή", "Οι Γερμανοί ξανάρχονται", "Ο μεθύστακας", κ.λπ. Ως Γιάννης Κωνσταντινίδης συνέθεσε τα ακόλουθα υπέροχα κομμάτια: Α) έργα για ορχήστρα: 2 "Δωδεκανησιακές Σουίτες", "Μικρασιατική Ραψωδία", "3 Ελληνικοί Χοροί" (1950), "Κυκλαδίτικος Χορός". Β) μουσική δωματίου: "22 τραγούδια και χοροί από τα Δωδεκάνησα" (για πιάνο, 1943-46), "Μικρή Σουίτα σε δωδεκανησιακά θέματα" (βιολί-πιάνο, 1947), "44 παιδικά κομμάτια σε λαϊκά θέματα" (για πιάνο, 1950-51, το πρώτο έργο Έλληνα συνθέτη που εκδόθηκε στην Αμερική: εκδ. Broude Brothers, τίτλος "Greek Miniatures", 1957), 3 Σονατίνες για πιάνο (1952, "1η": σε κρητικούς λαϊκούς χορούς, "2η": σε ηπειρωτικούς λαϊκούς σκοπούς, "3η" σε δωδεκανησιακούς λαϊκούς σκοπούς), "8 νησιώτικοι ελλ. χοροί" (1954), "6 σπουδές σε ελλ. λαϊκούς ρυθμούς" (1956-58), "8 ελλ. νησιώτικοι χοροί" (για 2 πιάνα, 1971), "10 ελληνικοί σκοποί" για κουιντέτο πνευστών (1972). Γ) τραγούδια: "5 τραγούδια της προσμονής" (σε ποίηση Ταγκόρ, για μεσόφωνο και πιάνο, 1924-80), "5 τραγούδια της αγάπης" (1930-31), "20 τραγούδια του ελληνικού λαού" (1937-47), "Μοιρολόι" (1950), "Καλογριά" (1950), "8 Δωδεκανησιακά και 8 Μικρασιατικά τραγούδια" (για μικτή χορωδία "α καππέλλα", 1972), πολλές εναρμονίσεις δημοτικών τραγουδιών, κ.λπ. Επίσης, έγραψε σκηνική μουσική σε διάφορα θεατρικά έργα, όπως: "Γιέππε ο βουνήσιος" του Χόλμπεργκαι "Ο Χορός των λωποδυτών" του Ανούιγ (1947). Από τα συμφωνικά έργα του η ΚΟΑ έδωσε σε Α' εκτέλεση τα εξής: "Από τα Δωδεκάνησα" (23.2.1947, Θ. Βαβαγιάννης` λίγο αργότερα το έργο ενσωματώθηκε στις "Δωδεκανησιακές Σουίτες"), "Πρελούντιο Οστινάτο" (20.2.1949, Θ. Βαβαγιάννης. Αργότερα το έργο ενσωματώθηκε στη "Μικρασιατική Ραψωδία" ως 1ο Μέρος της), "3 Χοροί" (6.4.1952, Θ. Βαβαγιάννης. Αργότερα ενσωματώθηκαν στη "Μικρασιατική Ραψωδία"), "Μικρασιατική Ραψωδία" (16.2.1981, Β. Κολάσης), "3 Ελληνικοί Χοροί" (3.11.1986, Αλ. Συμεωνίδης).

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι ο Γ. Κωνσταντινίδης υπήρξε και έξοχος ζωγράφος` ιδίως σκιτσογράφος, από ό,τι έχουμε δει, σε μεσοπολεμίστικο γερμανικό στυλ καρικατούρας τύπου Gross. (Εκτενέστερα βιογραφικά και άλλα στοιχεία σχετικά με τις δημιουργίες του θα μπορούσαν να αναζητηθούν στο Εργαστήρι Ελληνικής Μουσικής: "Γιάννης Κωνσταντινίδης" καθώς και στις σχετικές δημοσιεύσεις του Λάμπρου Λιάβα και του Βύρωνα Φιδετζή, ο οποίος έχει δισκογραφήσει με αξιοσημείωτη στοργή και επιμέλεια τα ορχηστρικά "Άπαντα" του μεγάλου Έλληνα συνθέτη σε διπλό CD: Lyra O169).

Κώστας Γιαννίδης

Γιάννης Κυπαρίσσης ► (Πειραιάς 1906)

Συνθέτης ελαφράς μουσικής, δ/ντής ορχήστρας και θεατρικός επιχειρηματίας. Σπούδασε θεωρητικά και πιάνο στο Ωδείο Αθηνών. Πρωτοεμφανίστηκε ως συνθέτης στο "Κεντρικό", στον "Παπαγάλο" του Α. Βώττη. Συνέθεσε μουσική για οπερέτες και επιθεωρήσεις: "Παλιάτσος" (κείμενο Α. Βώττη), «Γιου-γιου», «Η βίλλα με τα χρυσάνθεμα», "Η Κοκότα με τους μενεξέδες" (1929) σε κείμενο Χρ. Γιαννακόπουλου (για τον Θίασο Ζ. Νταλμάς-Γ.Δράμαλη-Μιχ. Κοφινιώτη), «Ο περιπλανώμενος Αθηναίος» σε κείμενο Χρ. Γιαννακόπουλου (για τον Θίασο Γ. Δράμαλη-Σ. Βερώνη-Γ. Γαβριηλίδη), «Τσαλαπετεινός» (1932, για τον Θίασο Κ. Γκιουζέππε-Ι. Ιατρού), «Με το παρντόν!», κ.λπ. Στο Θέατρο "Μακέδου", εκτός της μουσικής που συνέθεσε για επιθεωρήσεις, διηύθυνε και την ορχήστρα. Από το 1932 έγραφε ο ίδιος και το κείμενο των έργων ("Τσαλαπετεινός"), ενώ ανέλαβε την επιχείρηση στο Θέατρο "Αλάμπρα". Επίσης συνεργάσθηκε με τους Χρ. Γιαννακόπουλο, Αλ. Σακελλάριο σε διάφορα μουσικά έργα (όπως και με τους Γ. Ασημακόπουλο-Β. Σπυρόπουλο-Π. Παπαδούκα, κ.ά.), ανεβάζοντας με τη συνεργασία του Χρ. Χαιρόπουλου τη "Σιγανοπαπαδίτσα" (1936, διασκευή της "Αγνής Σουζάνας" από τον Αλ. Σακελλάριο), την "Τρελλή Ζανέτ", τη "Νίτσα μου-μανίτσα μου", την «Ελληνοπούλα» (σε κείμενο Ηλ. Καπετανάκη), κ.λπ. Το 1940 ανέβασε το έργο "Φράουλες" στου "Σαμαρτζή".

Μετά τον Πόλεμο, ασχολήθηκε με θεατρικές επιχειρήσεις ως θεατρώνης και ιμπρεσσάριος. Ίδρυσε την Καλλιτεχνική Εταιρεία "Ορφεύς" (λειτούργησε από το 1946, με τη συνεργασία του Θ. Κρίτα) που φρόντιζε για μετακλήσεις ξένων σολίστ και Συγκροτημάτων. Εκτός των άλλων, έγραψε και δημοφιλή τραγούδια, όπως: «Το καινούργιο φεγγάρι», "Το πρωί με ξυπνάς με φιλιά", "Αγκαλιά εγώ κι εσύ στ' αμπαζούρ το θαλασσί", «Νάνι-νάνι», «Δώσ’ μου δυο φιλιά στο στόμα» (1934), "Κατινάκι μου" (1932, με Α. Βώττη), «Ρούμπα ο τεκές» (1935) "Απόψε μελαγχόλησα" (με Μ. Σουγιούλ), "Φλερέτα μου", "Γιατί ν' αγαπάς", "Αχ έλα συ", "Η λησταρχίνα", "Aχ Νέλλη", "Το Ελενάκι", "Aχ Μαυρομμάτα", "To φιλί της θεατρίνας", "Το σιγαρέττο", «Αχ αγάπη μου χρυσή», κ.λπ. ΠΡΟΣΟΧΗ: Αφαιρέθηκαν οι «Θεατρίνοι»