Έντεχνο τραγούδι (μέρος 3ο)

Ελένη Καραΐνδρου
  

Γεννήθηκε στο Τείχιο, στις 25 Νοεμβρίου 1941 και στα επτά της χρόνια μετακόμισε, μαζί με την οικογένειά της, στην Αθήνα.
Εκεί, άρχισε από νωρίς να μαθαίνει πιάνο, ενώ λίγο αργότερα πήγε & σε ωδείο για θεωρητικά μαθήματα στη μουσική. Από τα σχολικά της χρόνια διακρίθηκε ως πιανίστα με πολλές προοπτικές. Παρ’όλα αυτά, κυρίως για να ικανοποιήσει την επιθυμία του πατέρα της, σπούδασε ιστορία & αρχαιολογία στη φιλοσοφική σχολή, προτού αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στη μουσική. Ένα διάστημα μάλιστα εργάστηκε & ως καθηγήτρια αρχαίων & λατινικών σε σχολείο! Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, & ενώ ήδη είχε παντρευτεί & είχε ένα παιδί, έφυγε στη Γαλλία για μεταπτυχιακές σπουδές, μαζί με τον γιο της. Από το ‘69 ως το ‘74 σπούδασε στο Παρίσι εθνομουσικολογία, διεύθυνση ορχήστρας, ενορχήστρωση, ενώ ήδη είχε αρχίσει να γράφει δική της μουσική.
Στο Παρίσι γνωρίστηκε & έκανε παρέα με τη Μαρία Φαραντούρη, η οποία της έδωσε το κίνητρο να μελοποιήσει, το 1972, μια σειρά ποιημάτων του Κ.Χ. Μύρη, με αποτέλεσμα την κυκλοφορία της πρώτης της ολοκληρωμένης δουλειάς, του δίσκου "Μεγάλη αγρυπνία", το ’75, μετά την πτώση της χούντας. Ο δίσκος αυτός ήταν & ο μοναδικός δίσκος της Καραίνδρου που περιείχε αποκλειστικά τραγούδια. Αφού επέστρεψε στην Ελλάδα, από το ’75 ως το ’82 η Καραίνδρου υπήρξε στέλεχος του τρίτου προγράμματος της ΕΡΤ, κοντά στον Μάνο Χατζιδάκι, με τον οποίο είχε γνωριστεί και δεθεί από τα χρόνια του Παρισιού.
           Από νωρίς εξειδικεύτηκε στην κινηματογραφική & θεατρική μουσική, ξεκινώντας με δύο ταινίες του Χριστόφορου Χριστοφή, τη "Περιπλάνηση" & τη "Ρόζα" (για την οποία η Καραΐνδρου πήρε το πρώτο της βραβείο μουσικής στο Φεστιβάλ Θεσ/νίκης). Εκεί, στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το ’82, γνώρισε & τον σκηνοθέτη Θόδωρο Αγγελόπουλο, ο οποίος της ζήτησε να συνεργαστούν. Καρπός της πρώτης τους αυτής συνεργασίας ήταν το θαυμάσιο "Ταξίδι στα Κύθηρα", ενώ τα επόμενα χρόνια, η Καραΐνδρου συνεργάστηκε & με άλλους σκηνοθέτες, όπως την Τόνια Μαρκετάκη, τον Jules Dassin, τον Chris Markre, την Margarethe von Trotta, τον Δημ.Μαυρίκιο, τον Τάκη Κανελλόπουλο, τον Λευτέρη Ξανθόπουλο…Πάντως, η μακροχρόνια & πολύ επιτυχημένη συνεργασία της με τον Αγγελόπουλο έχει παίξει ίσως τον σημαντικότερο ρόλο στην καριέρα της, καθώς της άνοιξε από νωρίς διάπλατα τις πόρτες & στο κοινό του εξωτερικού, χωρίς όμως ποτέ να χάνει την επαφή της με την Ελλάδα.
Ίδρυσε το "Εργαστήρι Μουσικής Προφορικής Παράδοσης" στο Πνευματικό Κέντρο "`Ωρα" (1976-77) και από το 1977 ώς το 1982 ήταν συνεργάτης του Μ. Χατζιδάκι στο Γ' Πρόγραμμα της Ραδιοφωνίας (κάνοντας εκπομπές για τη μεσαιωνική και την παραδοσιακή μουσική, και διοργανώνοντας "συναντήσεις" πρακτικών λαϊκών οργανοπαικτών, αλλά και συναυλίες και επιτυχημένες εμφανίσεις της Ελλάδος σε διεθνή φολκλορικά Φεστιβάλ).


Τα ελληνόπουλα

Στίχοι:  Κ.Χ Μύρης
Μουσική:  Ελένη Καραΐνδρου
Ερμηνεία: Μαρία Φαραντούρη


Άστρι της τραμουντάνας να πεις του κλήδωνα
πως πιάστηκαν στα δίχτυα πετροχελίδονα

Σε μαύρο και στενο καιρό αγέρας τα κυλάει τα λιθαρόπουλα
σε μαύρο και στενό καιρό θεός να τα φυλάει τα ελληνόπουλα

Πρωτού τα καμακώσουν τα δίχτυα χάλασα
και τ’άφησα να φύγουν στη πετροθάλσσα

Σε μαύρο και στενό καιρό αγέρας τα κυλάει τα λιθαρόπουλοα
σε μαύρο και στενό καιρό θεός να τα φυλάει τα ελληνόπουλα

Λεβέντες του λεβάντε κρασί μετάλαβα και θα’ρθω πριν νυχτώσει
στα πετροκάραβα Σε μαύρο και στενό καιρό..


Χάθηκα μέσα στη ζωή μου -

Μουσική:Ελένη ΚαραΪνδρου
Στίχοι:Λούλα Αναγνωστάκη

Από την τελευταία παράσταση της λατρεμένης Τζένης "Διαμάντια και Μπλουζ"1990-1991


Αύγουστος, φώτα στην παραλία
τα πλοία φεύγουν για τα νησιά.
Φεύγουν οι φίλοι, φεύγουν τα πλοία.
Με γέλασες και είναι αργά.

Ήρθε ο Σεπτέμβρης, ήρθε ο χειμώνας
στην παραλία τη σκοτεινή.
Χάθηκα μέσα στη ζωή μου,
χάθηκες μέσα στη βροχή


ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ

Μουσική: Ελένη Καραϊνδρου
Στίχοι: Αρλέτα

Η χορωδία που ακούγεται σ' αυτή την πρώτη εκτέλεση του «Τραγουδιού της λίμνης», αποτελείται από δύο ηθοποιούς που έπαιρναν μέρος στην παράσταση, τον Χρήστο Καλαβρούζο και τον Δημήτρη Λιγνάδη, από τον σκηνοθέτη Βασίλη Νικολαϊδη που στη συγκεκριμένη παράσταση είχε το ρόλο του βοηθού σκηνοθέτη δίπλα στον Ντασσέν, την ίδια την Ελένη Καραϊνδρου, την Αρλέτα και τη Μελίνα Τανάγρη. Μια χορωδία που μοιάζει να στήθηκε με μοναδικό κριτήριο το συναίσθημα. Σαν μια παρέα που τραγουδάει την αγάπη γύρω από ένα τραπέζι μετά από το τέλος ενός δείπνου ή σαν τους παλιούς κανταδόρους που γυρνούν στα καντούνια της Κέρκυρας και υμνούν την αγάπη κάτω απ' τα μπαλκόνια με τα νυχτολούλουδα και τα γιασεμιά.


Μεσ’ στο νερό ψάρι χρυσό γλιστράς
κι εγώ ψαράς με δίχτυ αδειανό
Θάλασσα εσύ κι εγώ ο ναυαγός σου
Στην αγκαλιά σου πεθαίνω και ζω

Είσαι νοτιάς κι εγώ πουλί χαμένο
Εκεί που θέλεις με πηγαίνεις, με πετάς
 
Είσαι βοριάς, παγώνεις τα φτερά μου
 
Κι ύστερα μ’ ένα φιλί ψηλά με πας

Κρατάς εσύ τιμόνι και πανιά
 
Κι εγώ παιδί χαμένο μοναχό
Μάγισσα εσύ κι εγώ ακόλουθός σου
Χωρίς εσένα δεν ξέρω να ζω

Είσαι νοτιάς κι εγώ πουλί χαμένο
Εκεί που θέλεις με πηγαίνεις, με πετάς
 
Είσαι βοριάς, παγώνεις τα φτερά μου
 
Κι ύστερα μ’ ένα φιλί ψηλά με πας


Γιώργος Κουρουπός


Ο Γιώργος Κουρουπός σπούδασε Πιάνο και Θεωρητικά στο "Ωδείο Αθηνών" (1953-1965) και Σύνθεση στο Παρίσι (1968-1972), στη τάξη του Ολιβιέ Μεσιάν, μετά από υποτροφία της Γαλλικής κυβέρνησης, αποφοιτώντας με βραβείο σύνθεσης. Είναι απόφοιτος της Μαθηματικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών(1967). Την περίοδο αυτή έγραψε το έργο "Αντιφωνίες", (έργο 1, 1967) πάνω σε κείμενα από τους ψαλμούς του Δαβιδ (VI,XXII,XLVI). Έχει συνεργαστεί με το Μάνο Χατζιδάκι ως πιανίστας στις συναυλίες και στις ηχογραφήσεις του, με το σκηνοθέτη-σκηνογράφο Γιάννη Κόκκο και τον J.M.Ribes, ("Ο Θεός το θέλει", 1975) καθώς επίσης και με τον Αntoine Vitez ("Griselidis", 1977), έργα του τα οποία παρουσιάστηκαν στο Φεστιβάλ της Αβινιόν. Ως πιανίστας, συνεργάζεται με τον βαρύτονο Σπύρο Σακκά με πολλές εμφανίσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το 2004 συνθέτει την πλέον γνωστή, δραματική καντάτα, "Μονόγραμμα", σε ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη. Έχει διοριστεί αναπληρωτής διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας (1977-81), πρόεδρος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (1982-84), διευθυντής του μουσικού τομέα της "Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής Ανάπτυξης Καλαμάτας" (1985-90), διευθυντής στο Δημοτικό Ωδείο Πειραιά, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της "Εθνικής Λυρικής Σκηνής" την περίοδο 1994-1999, ενώ από το 1995 είναι Καλλιτεχνικός Διευθυντής της "Ορχήστρας των Χρωμάτων". Είναι μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών, από το 2000 μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του "Ιονίου Πανεπιστημίου" και από το 2003 καθηγητής στο τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου. Το Δεκέμβριο του 2012 αναλαμβάνει την καλλιτεχνική διεύθυνση του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, -μετά από παραίτηση του Νίκου Τσούχλου-, για μια μεταβατική περίοδο, με στόχο να συμβάλει στη δυναμική πολιτιστική παρουσία του Οργανισμού.
Έχει τιμηθεί με το βραβείο "Ν. Καζαντζάκη" από το Δήμο Ηρακλείου και με το διεθνές βραβείο Benois de la danse (1996), για το συμφωνικό του μπαλέτο "Οδύσσεια", μια συμπαραγωγή του Μεγάρου Μουσικής και της όπερας του Αμβούργου.

Νανούρισμα
Στίχοι:  Ανδρέας Αγγελάκης
Μουσική:  Γιώργος Κουρουπός
Ερμηνεία: Σαββίνα Γιαννάτου


Έλα, έλα, αποσπερίτη, τώρα, που ’χει κοιμηθεί∙
φέρε μανόλιες τ’ ουρανού σου κι όνειρο τριανταφυλλί…
Φέρε μανόλιες τ’ ουρανού σου κι όνειρο τριανταφυλλί…
Και τ’ όνειρο του ονείρου αστράκια θα χιονίσει,
σαν άνοιξε το φως μια λουλουδένια βρύση…
Έλα, έλα, μαργαριτάρι, τώρα, που ’πεσ’ η σιωπή,
μες στα σπασμένα σου παιχνίδια νάνος κόκκινος θα βγει…
Μες στα σπασμένα σου παιχνίδια νάνος κόκκινος θα βγει…
Και τ’ όνειρο του ονείρου αστράκια θα χιονίσει,
σαν άνοιξε το φως μια λουλουδένια βρύση…
Έλα, έλα, αποσπερίτη, τώρα, που ’χει κοιμηθεί∙
φέρε μανόλιες τ’ ουρανού σου κι όνειρο τριανταφυλλί…
Φέρε μανόλιες τ’ ουρανού σου κι όνειρο τριανταφυλλί…

Ο ταχυδακτυλουργός
Γιώργος Κουρουπός - Ανδρέας Αγγελάκης
Από τον δίσκο "Ελένη, τραγούδι από την Ιλιάδα"
Ερμηνεύει ο Γιώργος Μούτσιος


Τι να σου στείλω ξένε μου
Από τον πρώτο προσωπικό δίσκο της Πόπης Αστεριάδη και το 1968 ενα τραγούδι του Γιώργου Κουρουπού που υπογράφει με το ψευδώνυμο "Κορνάρος". Την εποχή εκείνη η Πόπη δουλεύει στην Κιβωτό μαζί με τον Γιάννη Πετρόπουλο. Οι στίχοι είναι του Ανδρέα Αγγελάκη



Τι να σου στείλω ξένε μου πουλί θαλασσινό μου σε είδα στ’ όνειρο μου.
Τι να σου στείλω ξένε μου  για χρόνια ναυτικέ μου αγόρι μου καλέ μου.
Δάκρυ καυτό, καυτό σαν τ’ αλμυρό νερό στην αμμουδιά μου μάτωσε η καρδιά
ψάξε να βρεις, να βρεις κοχύλι ελληνικό να το κρατάς στον κόρφο φυλακτό.
Τι να σου στείλω ξένε μου βαλανιδιά μ’ αγόρι πικρό πουλί στα όρη.
Τι να σου στείλω ξένε μου πως θα `ρθεις πάντα λέω στους φίλους σου και κλαίω.
Δάκρυ καυτό, καυτό σαν τ’ αλμυρό νερό στην αμμουδιά μου μάτωσε η καρδιά
ψάξε να βρεις , να βρεις κοχύλι ελληνικό να το κρατάς στον κόρφο φυλακτό.


Διονύσης Σαββόπουλος


Γεvvήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 2 Δεκεμβρίου 1944. Εγκατέλειψε τη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης προκειμένου να ασχοληθεί με το τραγούδι. Άρχισε την καριέρα του το 1964, με εμφανίσεις σε νυχτερινά κέντρα μαζί με τη Μαρία Φαραντούρη και το Μάνο Λοΐζο. Επί χούντας φυλακίστηκε δύο φορές, τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο του 1967.
Έγραψε τραγούδια με πολιτικό, ρομαντικό αλλά και σκωπτικό περιεχόμενο. Έχει παρουσιάσει (1986-1987) τηλεοπτική εκπομπή με τίτλο «Ζήτω τo Ελληvικό Τραγoύδι».
Είναι παντρεμένος με τηv Ασπασία Αραπίδoυ και έχει δύο γιους, τov Κoρvήλιo και τoν Ρωμαvό.


Είδα την Άννα κάποτε



Την παιδική μου φίλη την είδα ξαφνικά να στέκει και να με κοιτά.
Αγάλματα κομμάτια στα μάτια της τα δυο λησμονημένες πόλεις ναυάγια στο βυθό.
Ζεστό το μεσημέρι το στόρι χαμηλό κι η σκάλα στο φωταγωγό.
Σβήνουν τα βήματα στη σκάλα κανείς θα πλανηθούμε μοναχοί
θάλασσες πόλεις έρημοι σταθμοί.
Αλλάζουν όλα εδώ κάτω με ορμή τι να καταλάβουμε οι φτωχοί.
Για πες μου μήπως ξέρεις γι’ αυτήν που σου μιλώ Άννα τ’ όνομά της το μικρό.
Τη βλέπω κατεβαίνει στέκεται στο σκαλί και χάνεται για πάντα στου κόσμου τη βουή.

Σημαία από νάυλον

Πολλά ήταν τα ψέματα που είπαμε ως εδώ
ας πούμε και μια αλήθεια κι ας πέσει στο γιαλό.
Ο κόσμος είναι ζόρικος κι εμείς ασθενικοί
και ό,τι πούμε το παίρνει η βουή.
Σημαία από νάιλον υψώνουμε σημαία πλαστική
ο κόσμος δεν έχει τίποτε να χάσει και τίποτε να βρει.
Τα ρούχα μου νομίζατε πως ήτανε χρυσά
με παίξατε στα ζάρια και χάσατε ξανά.
Έρχεστε κατά πάνω μου μιλώντας σαν τρελοί
τ’ αυτιά μου κλείνω κι αφήνω μια φωνή.
Σημαία από νάιλον υψώνουμε σημαία πλαστική
ο κόσμος δεν έχει τίποτε να χάσει και τίποτε να βρει.

1966
Τα κορίτσια που πηγαίνουν δυο δυο



Δυο, δυο, πέρασαν να τα τα κορίτσια
Όλο ντρέπονται, ντρέπονται τα κορίτσια
Τα κορίτσια, τα κορίτσια, δύο δύο βιαστικά
στρίβουν από τη γωνία για να μπουν στο σινεμά
Στέκουν πίσω από το τζάμι και ζητάνε παγωτό
τα κορίτσια που `χουν γίνει δεκατέσσερα χρονώ
Σε λευκώματα όμορφα γράφουν τα κορίτσια
Πριν πλαγιάσουν κλείνουν, κλειδώνουν τα κορίτσια
Στον καθρέπτη κάθε βράδυ στα κρυφά
βλέπουνε να μεγαλώνουν μ’ ένα φόβο στη καρδιά
Τη μαμά τους τη ρωτάνε κάθε μήνα μια φορά
τα κορίτσια που περνάνε δύο δύο βιαστικά
Πόσα όμορφα βλέπεις τα κορίτσια
Πόσο άτυχα βλέπεις τα κορίτσια
Την ασχήμια των γονιών τους θα πληρώσουνε ακριβά
Κάποια μέρα σαν χαμένα θα σταθούν στην εκκλησιά
Η μαμά τους θα δακρύζει συγγενείς, πεθερικά
Τα κορίτσια τα καημένα κι ούτε λέξη πια γι’ αυτά


Γιώργος Χατζηνάσιος


Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη.
Γιος του Αγάπιου Χατζηνάσιου, καθηγητού μουσικής Ωδείων Θεσσαλονίκης, ο οποίος εθεωρείτο ένας απο τούς καλύτερους σαξοφωνίστες, της εποχής του, από την Νιγρίτα Σερρών και της Άννας, κόρης δασκάλου Θεμιστοκλή Ζωγράφου απο την Γαλατίστα Χαλκιδικής. Ο παππούς του, Γεώργιος Χατζηνάσιος, σπούδασε στη Σχολη του Γένους, ήταν έμπορος και σε μικρή ηλικία πήγε στους Άγιους Τόπους με τον εύπορο πατέρα του Αθανάσιο ο οποίος βαπτίστηκε, ονομάστηκε (Χατζής – Αθανάσιος) Χατζηνάσιος. Ο δε παππούς απο’τη μητέρα του ήταν ζωγράφος – αγιογράφος στο Άγιο Όρος με το παρανόμι Ζωγράφος.
Ο Γιώργος άρχισε μαθήματα πιάνου από 6 χρονών στο Μακεδονικό Ωδείο Θεσσαλονίκης με καθηγητή τον Φλωρό, σπούδασε στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης με καθηγήτρια την Ανθούλα Γ. Χυδίρηγλου, συνέχισε τις σπουδές του στο Ωδείο Αθηνών με καθηγητή τον Φαραντάτο, στο Εθνικό Ωδείο με καθηγητή τον Κρητικό και στο Παρίσι όπου σπούδασε σύνθεση και ενορχήστρωση (θεωρητικά – φούγκα – αντίστιξη), και διεύθυνση ορχήστρας. Από 14 χρονών, είναι ήδη ένας αξιόλογος πιανίσατς με ιδιαίτερη κλήση στην Τζαζ, παράλληλα με την αγάπη του στην Ελληνική Μουσική, όπου εμφανίζεται ως συνθέτης απο το 1972 με τον δίσκο:  4 – 5 – 3.
Από τότε έχει γράψει πολλούς δίσκους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, απ’ τους οποίους πολλοί τιμήθηκαν με Χρυσή και πλατινένια διάκριση, από διάφορες δισκογραφικές εταιρείες. Έγραψε, επίσης, μουσική και τραγούδια για τον Κινηματογράφο, το Θέατρο και την Τηλεόραση. Απο τους 45 Δίσκους του χαρακτηριστικοί είναι: Η Διαδρομή, Λεύκωμα, Σήμερα, Συναξάρια, Ενδεκάτη Εντολή, Μάθημα Σολφέζ, Επίθεση Αγάπης κ.α. Σαν γνήσιος Μακεδόνας δεν παρέλειψε να κυκλοφορήσει ένα δίσκο με παραδοσιακά τραγούδια της Μακεδονίας με ερμηνευτή τον Μανώλη Μητσιά. Παράλληλα, έγραψε μουσική για 38 κινηματογραφικές ταινίες όπως: Γλυκειά Συμμορία, Knock Out, Το Αγκίστρι, Εσύ κι Εγώ, Πρωινή Περίπολος, Shirley Valentine της Paramount κ.α. Επίσης, έγραψε μουσική για 25 Θεατρικά Έργα καθώς και μουσική για την Τηλεόραση όπως: Μυστικοί Αρραβώνες, Ακριβή μου Σοφία, Μαύρη Χρυσαλίδα, Τμήμα Ηθών, Γελοίον του Πράγματος, Δρόμοι της Πόλης, Άγγιγμα Ψυχής, Σύνορα Αγάπης, Τα Φτερά του ΄Ερωτα, Φιλί Ζωής.
Το 1980 πήρε Α΄Βραβείο στο Γαλλικό Φεστιβάλ (Rose d’ Or) με το τραγούδι «Όταν γύρω Νυχτώνει». Επίσης, πήρε βραβείο στο Φεστιβάλ της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης κι έχει τιμηθεί από διάφορους συλλόγους για την προσφορά του στην Ελληνική Μουσική. Ως Σολίστ Πιάνου έδωσε ρεσιτάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως στο Carnegie Hall, στο Concert House της Βιέννης, στο White House του Λονδίνου, στην Κύπρο, στη Σόφια κ.α. Το 1985 έγινε η συγγραφή της Όπερας «Ελ Γκρέκο» που αναφέρεται στη ζωή και το έργο του μεγάλου κρητικού ζωγράφου Δομίνικου Θεοτοκόπουλου, παρουσιάσθηκε σε μορφή Concerto για πιάνο στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει μελοποιήσει το Μονόγραμμα του Οδυσσέα Ελύτη καθώς και την Βυζαντινή τρελογία που αναφέρεται στην Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Στα πλαίσια της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας δόθηκε με μεγάλη επιτυχία η παγκόσμια πρεμιέρα του Βυζαντινού του Έργου «Χρονικόν της Αλώσεως» με την συμμετοχή της Συμφωνικής Ορχήστρας της Όπερας της Σόφιας, την Χορωδία της Μακεδονίας, πρωταγωνιστή τον Γρηγόρη Βαλτινό και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος υπό την διεύθυνση του συνθέτη.
Η «Ωδή στον Μέγα Αλέξανδρο» σε μορφή Συμφωνικής Καντάτας με ερμηνευτές τον Πέτρο Γαϊτάνο και τον Γρηγόρη Βαλτινό παρουσιάσθηκε στο Μέγαρο Μουσικής με θριαμβευτική επιτυχία καθώς και στις Πυραμίδες της Αιγύπτου. Το ίδιο έργο υπό την διεύθυνση του συνθέτη με 140 μουσικούς – χορωδούς και solist παρουσιάσθηκε το καλοκαίρι του 2005 στο Ηρώδειο στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών. Στον Αρχαιολογικό Χώρο του Μυστρά το 2007 στο θεσμό των Παλαιολογίων παρουσιάσθηκε το «Χρονικόν της Αλώσεως» με την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα και την Χορωδία της ΕΡΤ. Ερμήνευσαν ο Γρηγοίρης Βαλτινός, ο Άγγελος Αντωνόπουλος και ο Γιάννης Χριστόπουλος υπο την διεύθυνση του συνθέτη.

Γύρνα το φύλλο
Στίχοι:  Μάνος Ελευθερίου
Μουσική:  Γιώργος Χατζηνάσιος
Ερμηνεία: Δημήτρης Μητροπάνος & χορωδία (Λία Βίσση, Νίτσα Ρούτη, Λιλή Τσιτριμπίνη, Γιάννης Πηλιούρης, Νίκος Βασσαράς, Δαμιανός Σερέφογλου)
Δίσκος: Τα συναξάρια (1981)


Στην πόρτα μου φυσάει βοριάς κι εσύ καημούς φυλλομετράς.
Γύρνα το φύλλο, γύρνα το κι είμαι παιδάκι αδύνατο.
Στο δρόμο μ’ ήβρες του ουρανού μαζί μ’ εκείνους που πονούν.
Γύρνα το φύλλο, γύρνα το κι είμαι παιδάκι αδύνατο.
Και πέτρα πέτρα έχτισες τα βάσανα και μ’ έκλεισες.
Γύρνα το φύλλο, γύρνα το κι είμαι παιδάκι αδύνατο

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΦΕΥΓΕΙΣ
Στίχοι: Μάνος Κουφιανάκης
Μουσική: Γιώργος Χατζηνάσιος
Πρώτη εκτέλεση: Μαρινέλλα


Δεν είναι που φεύγεις κι όλα τελειώνουν δεν είναι που τώρα τα μάτια βουρκώνουν
δεν είναι που μένει σε μένα ο πόνος και χάνονται οι μέρες οι ώρες ο χρόνος
Μα είναι που πρέπει εγώ να ξεχάσω εγώ να πονέσω μονάχη να κλάψω
Δεν είναι που φεύγεις και τώρα σε χάνω δεν είναι που πρέπει να δω τι θα κάνω
δεν είναι η πίκρα που έχω στο στόμα δεν είναι που θέλω τα χείλη σου ακόμα
Μα είναι που πρέπει εγώ να ξεχάσω εγώ να πονέσω μονάχη να κλάψω
Δεν είναι που μένει σε μένα ο πόνος και χάνονται οι μέρες οι ώρες ο χρόνος
μα είναι που πρέπει εγώ να ξεχάσω εγώ να πονέσω μονάχη να κλάψω

Έπεσε η μέρα
Στίχοι:  Αλέξης Αλεξόπουλος
Μουσική:  Γιώργος Χατζηνάσιος


Έπεσε η μέρα και σβήνει Και ο χρόνος μας ντύνει
Σ' ένα όνειρο αχνό Μέσα στην κάμαρα μόνη
Για να γείρω απλώνει Η νυχτιά ουρανό
Έχουν σταθεί τα ρολόγια Κόμπος γίναν τα λόγια
τι να πεις τι να πω
Μες στο σκοτάδι σ' αγγίζω Σε κρατώ δε σ'ορίζω
Σ' αγαπώ σ' αγαπώ
Λιώνουμε οι δυο μας δεμένοι Ποιος μακρυά περιμένει
Σε κρατώ σε κρατώ Χείλια στεγνά διψασμένα
Τα φιλιά τα κλεμμένα Σου ζητώ σου ζητώ


Μάνος Λοΐζος


Γεννήθηκε στις 22 Οκτωβρίου του 1937 στην Αλεξάνδρεια (ή σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες στη Λάρνακα και λίγο αργότερα μετανάστευσαν οικογενειακώς στην Αίγυπτο προς αναζήτηση καλύτερης ζωής)
Είχε κυπριακή καταγωγή (ο πατέρας του, Ανδρέας Λοΐζου, καταγόταν και ήταν κάτοικος των Αγιών Βαβατσινιάς -χωριό της Λάρνακας Κύπρου- και η μητέρα του, Δέσποινα Μανάκη, καταγόταν από τη Ρόδο). Από μικρή ηλικία ασχολείται με τη μουσική: στην ηλικία των επτά ετών μελετά βιολί, αρχικά ερασιτεχνικά κι έπειτα στο Εθνικό Ωδείο της Αλεξάνδρειας.
Αφού αποφοίτησε από το Αβερώφειο Γυμνάσιο το 1955 ήλθε στην Αθήνα με σκοπό να σπουδάσει. Αρχικά γράφτηκε στην Φαρμακευτική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά στις αρχές του 1956 την εγκαταλείπει με σκοπό να φοιτήσει στην Ανωτάτη Εμπορική. Για ένα σύντομο χρονικό διάστημα φοιτά στην Σχολή Βακαλό θέλοντας να σπουδάσει ζωγραφική. Το 1960 εγκαταλείπει τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο και εργάζεται περιστασιακά προκειμένου να επιβιώσει: άλλοτε σαν σερβιτόρος, άλλοτε σαν γραφίστας σε διαφημιστικές εταιρείες, άλλοτε σαν μουσικός σε μπουάτ.
Ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Στα τέλη του 1961 αρχές του 1962 συμμετέχει σε μια πρωτοβουλία συγκρότησης του Συλλόγου Φίλων της Ελληνικής Μουσικής Την άνοιξη του 1962 χρησιμοποιείται από τον Μίκη Θεοδωράκη σαν διευθυντής της χορωδίας του Συλλόγου Φίλων της Ελληνικής Μουσικής στις παραστάσεις της Όμορφης Πόλης. Ο Μάνος Λοΐζος φιλοξενείται στο σπίτι της πρώην συζύγου του καθηγητή των γαλλικών που είχε στην Αλεξάνδρεια, της Διδος Πετροπούλου, η οποία εργαζόταν στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας. Αυτή θα συστήσει τον νεαρό μουσικό στον Μίμη Πλέσσα ο οποίος μεσολαβεί στη δισκογραφική εταιρεία Φιντέλιτυ. Το 1962 ηχογραφεί το πρώτο του σαρανταπεντάρι Το τραγούδι του δρόμου σε στίχους Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα και ερμηνεία από τον Γιώργο Μούτσιο.
Τον Μάρτιο του 1965 παντρεύεται την πρώτη του σύζυγο Μάρω Λύμνου. Μαζί της αποκτά και μία κόρη, την Μυρσίνη. Όταν επιβλήθηκε η Χούντα των Συνταγματαρχών έφυγε για την Αγγλία τον Σεπτέμβριο του 1967, για να επιστρέψει πάλι στην Ελλάδα στις αρχές της επόμενης χρονιάς. Το 1971 γνωρίζει την δεύτερη σύζυγό του την ηθοποιό Δώρα Σιτζάνη. Το 1972 θα αποτελέσει ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Μουσικοσυνθετών και Στιχουργών Ελλάδος (ΕΜΣΕ), που συστήνεται για την καταπολέμηση της κασετοπειρατείας και της λογοκρισίας. Το βράδυ της 17ης Νοεμβρίου θα συλληφθεί στο σπίτι του στο Χολαργό και θα κρατηθεί για δέκα ημέρες. Το 1978 θα παντρευτεί την ηθοποιό Δώρα Σιτζάνη και την ίδια χρονιά θα γίνει πρόεδρος της Ένωσης Μουσικοσυνθετών και Στιχουργών Ελλάδος.
Τον Οκτώβριο του 1981 μπήκε στο Γενικό Κρατικό νοσοσκομείο με περικαρδίτιδα και νεφρική ανεπάρκεια και στο τέλος του χρόνου ταξίδεψε στη Μόσχα για ιατρικές εξετάσεις. Στις 8 Ιουνίου του 1982 υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο και νοσηλεύεται για ένα μήνα σε νοσοκομείο. Τον Αύγουστο ταξίδεψε για νοσηλεία στη Μόσχα, όπου στις 7 Σεπτεμβρίου υφίσταται δεύτερο εγκεφαλικό επεισόδιο. Πεθαίνει δέκα ημέρες αργότερα στις 17 Σεπτεμβρίου του 1982.
Συνεργάστηκε με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, τον Φώντα Λάδη και τον Γιάννη Νεγρεπόντη και Δημήτρη Χριστοδούλου στους στίχους και με τους ερμηνευτές Στέλιο Καζαντζίδη, Μαρία Φαραντούρη, Χάρις Αλεξίου, Γιώργο Νταλάρα, Γιάννη Καλατζή, Δήμητρα Γαλάνη κ.ά. Τελευταίος δίσκος του ήταν τα "Γράμματα στην Αγαπημένη" σε στίχους του Τούρκου ποιητή Ναζίμ Χικμέτ με απόδοση στα ελληνικά του Γιάννη Ρίτσου.


ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟ ΣΑΣ
Στίχοι:  Λευτέρης Παπαδόπουλος
Μουσική:  Μάνος Λοΐζος


Το Σαββάτο που θα πάω στο παζάρι Θα σας πάρω μια σφυρίχτρα χρυσαφιά
Και ένα χάρτινο μεγάλο Χατζατζάρη Και μια πράσινη του κήπου ζωγραφιά
Ένα μόνο θέλω εγώ για το καλό σας
Να με κάνετε αρχηγό κι αφεντικό σας
Θα σας πάρω καραμούζες και ροκάνες Κι ένα δίχτυ τσικουλάτες και γλυκά
Και ταμπούρλα και κορνέτες και καμπάνες Για να κάνουμε μεγάλο σαματά
Ένα μόνο θέλω εγώ για το καλό σας
Να με κάνετε αρχηγό κι αφεντικό σας
Θ’ αγοράσω κι ένα τραίνο με βαγόνια Και θα πάρω τα παιδιά της γειτονιάς
Και θα πάμε τσαφ και τσουφ ως την Ομόνοια Κι απ’ την ζήλια του θα σκάσει ο ντουνιάς

Δειλινό
Στίχοι: Γιάννης Νεγρεπόντης
Μουσική: Μάνος Λοΐζος


Σύννεφο τριανταφυλλί πέφτει μες στη λίμνη
και γλυκό ένα φιλί φιλικό της δίνει.
Σύννεφα τριανταφυλλιά σαν τα τριαντάφυλλα
γέμισε η λίμνη. Μοιάζει με τριανταφυλλιά
με τα τριαντάφυλλα η μικρή μας λίμνη.
Γύρω-γύρω ένα χορό γύρω από τη λίμνη,
χαρωπό ένα χορό παιδομάνι στήνει.
Σύννεφα τριανταφυλλιά σαν τα τριαντάφυλλα
γέμισε η λίμνη. Μοιάζει με τριανταφυλλιά
με τα τριαντάφυλλα η μικρή μας λίμνη.

Ηχογράφηση:1972, από το δίσκο ΝΑ 'ΧΑΜΕ ΤΙ ΝΑ 'ΧΑΜΕ
1972
Ελισσώ
Στίχοι:  Λευτέρης Παπαδόπουλος
Μουσική:  Μάνος Λοΐζος


Απ’ την παλιά Αλικαρνασσό αχ Ελισσάκι Ελισσώ
κι από τη Σαντορίνη αχ γλυκό μου μανταρίνι
αχ γλυκό μου αχ
Σού `στειλα γράμμα και γραφή κι απόκριση δεν πήρα
μαύρη δίκοπη μου μοίρα μαύρη δίκοπη μου μοίρα
Ελισσώ
Απ’ την παλιά Αλικαρνασσό αχ Ελισσάκι Ελισσώ
ετράβηξα μια σκόλη στην Αγιά Σοφιά στην Πόλη
στην Αγιά Σοφιά
Κι άναψα ντήλι και κερί να `σαι καλά κυρά μου
κι ας μη θέλεις τη χαρά μου κι ας μη θέλεις τη χαρά μου
Ελισσώ
Απ’ την παλιά Αλικαρνασσό αχ Ελισσάκι Ελισσώ
σου στέλνω την καρδιά μου τα Βενέτικα φλουριά μου
τα Βενέτικα
Κι αν δε με θέλεις μην το πεις κι είναι πικρά τα ξένα
δίχως τη δική σου έννοια δίχως τη δική σου έννοια
Ελισσώ

ΠΗΓΕΣ:
http://www.musicportal.gr
Musipedia
Βικιπαίδεια


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου